De grote muggenorchis (Gymnadenia conopsea) is een orchidee van 45-60 cm hoog. De lippen hebben drie lobben met één langere lip in het centrum van de bloem. De sterke, zoete geur trekt veel insecten aan.
De grote muggenorchis is in geheel Noord-Europa en delen van Azië te vinden tot een hoogte van 2500 m. In Nederland is ze zeldzaam en komt ze soms massaal voor in kalkrijke omgevingen, met name in duinvalleien in het Waddengebied en in Zuid-Limburg. De bloeiperiode is van juni tot augustus.
Deze orchidee wordt praktisch uitsluitend bestoven door vlinders. De meest algemene bestuivers zijn Klein avondrood (Deilephila porcellus), Kolibrievlinder (Macroglossum stellatarum) (Sphingidae), Gamma-uil (Autographa gamma), Koperuil (Diachrysia chrysitis) en Huismoeder (Noctua pronuba) (Noctuidae). In 2008 werden in Zuid-Limburg hommels (Bombus terrestris en B. pascuorum) geobserveerd als bestuivers.De vruchtzetting is hoog, met een gemiddelde van 73% met uitschieters tot 95%.
De grote muggenorchis is een kensoort voor het kalkgrasland (Gentiano-Koelerietum).
De grote muggenorchis staat op de Nederlandse Rode lijst van planten van 2000 als zeer zeldzaam en zeer sterk afgenomen. In Nederland is de plant vanaf 1 januari 2017 niet meer wettelijk beschermd.
(tekst: Wikipedia, foto: Holleday, Wikimedia Commons)