De vliegenorchis (Ophrys insectifera) is een orchidee. De plant is in Nederland en België wettelijk beschermd en staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als zeer sterk afgenomen en zeer zeldzaam. Hij komt nog voor in Wallonië en Zuid-Limburg. De plant dankt zijn naam aan de vorm van de bloem, die mensen op een vlieg vinden lijken.
De plant kan 20-60 cm hoog worden en bloeit in Nederland meestal in de laatste helft van mei. Van alle soorten Ophrys komt de vliegenorchis het verst naar het noorden voor, in Noorwegen zelfs tot iets ten noorden van de poolcirkel. Net als andere soorten van het geslacht verspreiden de bloemen stoffen die overeenkomen met lokstoffen die vrouwelijke insecten uitscheiden om mannelijke soortgenoten aan te trekken. Deze proberen met de bloem te paren en zorgen zo voor de bestuiving. Elke Ophrys-soort doet min of meer een bepaalde soort bij of graafwesp na.
De Nederlandse naam wordt ontleend aan het feit dat de bloem op een vlieg lijkt. Ophrys komt van het Oudgriekse woord ?f??? (ophrus), "wenkbrauw", wat waarschijnlijk verwijst naar de stijve beharing op de lip. insectifera is de combinatie tussen het Latijnse woord insectum, "ingesneden" vanwege de drie lichaamsdelen van het dier, en ferre "dragen".
(tekst: Wikipedia, foto: Lycaon, Wikimedia Commons)